‘Het Openbaar Ministerie op St. Maarten wist al jaren wat er speelde’

PHILIPSBURG – “Wie in de molen terecht komt, kan erdoor vermalen worden.” Dat stelt advocaat Robbert de Bree, die erop wijst dat zijn client JanHendrik Boekaar, ontslagen directeur van Windward Roads wel betrokken is bij omkoping, maar hier niet mee is begonnen. Windward Roads huurde, met medeweten van moederbedrijf Janssen de Jong, al van begin jaren negentig Ronald Maasdam, hoofdverdachte in de Larimar zaak, in als ‘lobbyist’. Betalingen aan de politiek vonden vermoedelijk al plaats lang voordat Boekaar in 2005 directeur werd.   

Hoofdverdachte Ronald Maasdam heeft, in ruil voor vijftig procent strafvermindering en een 3.1 miljoen dollar in compensatie, als kroongetuige in de Larimar case tegenover de rechter verklaard dat hij pas in 2005 is begonnen met het betalen van steekpenningen aan politici. Maasdam wijst Theo Heyliger en wijlen Roy Marlin als begunstigden aan.

De gelden die Heyliger en Marlin zouden hebben ontvangen van Maasdam waren afkomstig van drie offshore bedrijven, geregistreerd in Isle of Man, Panama en Nevis. Deze bedrijven, alle eigendom van Maasdam, van hem alleen, ontvingen vanaf 2005 ruim 3 miljoen dollar van Windward Roads, het Amerikaanse bedrijf DevCon en het Nederlandse VolkerWessels. Het Openbaar Ministerie verdenkt Heyliger ervan, op basis van de verklaringen van Maasdam over vele tientallen grote bedragen die hij cash opnam van rekeningen van zijn offshore bedrijven, tenminste een miljoen dollar te hebben aangenomen.

Janssen de Jong, het moederbedrijf van Windward Roads, wist volgens advocaat De Bree van betalingen aan Heyliger. “De heer Philipse, jarenlang area manager en voorzitter van de raad van bestuur (van Janssen de Jong, red.), besloot mee over een vergoeding van honderdduizenden dollars aan Heyliger omdat Maasdam zijn verplichtingen terzake niet nakwam.” Boekhaar heeft in januari tijdens de rechtszaak over zijn ontslag toegegeven dat in 2011 onder zijn leiding 600.000 dollar is betaald aan Theo Heyliger. Hij verklaarde ook dat hij dit deed in samenspraak met Ronald Philipse, oud-topman van Janssen de Jong.

Tijdens de behandeling van de Larimar zaak in Belair verwijst advocaat De Bree naar het omkopen van ambtenaren in Limburg door medewerkers van Janssen de Jong Infra. Die affaire begon in 2008 en leidde enkele jaren later tot elf veroordelingen wegens bouwfraude. Uit de rechtszaak kwam naar voren dat de top van Janssen de Jong afwist van de corruptie binnen het bedrijf.

Boekhaars advocaat wijst de rechter op een saillant gegeven over de area manager van Janssen de Jong in de Cariben: Het is diezelfde Ronald Philipse die, nadat Janssen de Jong in 2009 voor de omkopingsaffaire in Limburg een dure les had betaald, het corporate compliance programma moest invoeren. De Bree: “De lokale vertrouwenspersoon binnen dat programma was de heer Holtland die inmiddels is afgestraft met een taakstraf wegens valsheid in geschrifte.” Met Jan Peter Holtland trof Janssen de Jong een vertrekregeling.

Ronald Philipse heeft tijdens verhoor verklaard, dat hij dacht dat het contract met Advance Consultech (AC) al in 2006-2007 was gestopt en dat hij niet wist dat Ronald Maasdam achter AC zat. “Beide opmerkingen zijn onzinnig,” stelt advocaat De Bree. “Een man met de statuur van Philipse, vanaf 2009-2012 voorzitter van de raad van bestuur van Janssen de Jong, tekende in 2004 uiteraard geen contract met AC met nota bene een 3 procent vergoeding zonder te weten wie er achter AC zat. Maasdam heeft bevestigd op de zitting van 9 maart 2020 dat Philipse dit wist. Ook de beëindiging in 2006-2007 klopt niet. Deze verklaring van Philipse is daarmee ongeloofwaardig en onbetrouwbaar.”

De Officier van Justitie verklaart dat het Openbaar Ministerie ‘ook wel inziet dat Boekhaar klem zat’, en dat hij ‘aan de fraude zelf niets overgehouden heeft’, maar dat het hem niet ontslaat van verantwoordelijkheid. Daarvoor zouden de betalingen te vaak, te lang en te structureel zijn geweest. Het Openbaar Ministerie eist twaalf maanden gevangenisstraf. De advocaat van de verdachte verzoekt de rechter om coulance.

JanHendrik Boekhaar (56) kwam in 1988 naar St. Maarten. Hij had in Nederland MTS weg- en waterbouw gedaan en was dienstplichtig onderofficier geweest. Na zijn diensttijd vertrok hij, op 24-jarige leeftijd, met slechts een koffer en net genoeg geld voor een scooter naar het eiland. De scooter werd na twee dagen gestolen. Hij vond tijdelijk werk bij Windward Roads. Na zes maanden ging hij elders aan de slag als schilder en richtte een eenmanszaak op. Drie jaar later ging hij weer bij Windward Roads werken en schopte het tot uitvoerder en uiteindelijk projectleider.

Toen directeur Jan Aben vertrok, kwam Boekhaar in beeld. Advocaat De Bree: “Hij werd getest en werd, verkort weergegeven, te licht bevonden. Vasseur (opvolger van Aben, red.) zei het stellig, in wezen zakte Boekaar voor alle testen. En dus zag de Raad van Bestuur hem niet zitten.” Hoe Boekaar een jaar later ineens wel geschikt werd geacht, zegt het dossier volgens de advocaat niet. “De betrokkenen laten doorschemeren dat zij zijn meegegaan in het voorstel van Philipse die wel een directeur in Boekaar zag.”

Volgens zijn advocaat heeft Janssen de Jong Boekhaar jarenlang laten zwemmen. “Van intensieve begeleiding was in elk geval geen sprake. Weliswaar hield Philipse, als leidinggevende, in het begin een oogje in het zeil en maakte Boekaar een beetje thuis in elementair boekhouden, financiële planning en management. Voor het overgrote deel mocht Boekaar het zelf uitvinden en oplossen.”

Dit veranderde over de jaren niet en de band met de leiding en het moederbedrijf werd eerder minder dan meer, concludeert de advocaat. Zo verklaarde Pieter van Gulik dat toen hij areamanager – de leidinggevende van Boekaar – was hij slechts vier tot vijf keer per jaar naar Sint Maarten kwam. En ook dat Boekaar “daar alleen […] op het eiland [zit] en als hij contact wil opnemen met Nederland, dan moet hij rekening houden met het tijdsverschil.”

Boekaar had de leiding over twaalf medewerkers op kantoor en ongeveer 65 man personeel buiten. “Bijna 80 families waar hij zich verantwoordelijk voor voelde,” zegt zijn advocaat. “Boekaar wist en weet van zichzelf dat hij niet zo goed is in de politieke spelletjes die sommige opdrachtgevers spelen. Hij was in zoverre blij dat het bouwbedrijf Maasdam had die de rol van oliemannetje op zich nam.”

Boekaar verklaarde eerder tegenover de rechter dat hij niet heeft geweten dat geld dat aan Maasdam werd betaald in de zakken van Heyliger belandde. Tot 2011, toen Maasdam wilde dat het percentage dat hij van Windward Roads kreeg van drie naar vier procent verhoogd werd. Als reden gaf hij op dat hij Heyliger moest betalen en dat er voor hem ‘bijna niets overbleef’.

Toen Maasdam 600.000 dollar aan steekpennningen van Volker Stevin voor de Simpson Bay Causeway niet afdroeg aan Heyliger, zou de politicus persoonlijk bij Windward Roads hebben aangeklopt, aldus Boekaar. “Toen ben ik naar Ronald gegaan en heb ik gezegd jij moet Theo betalen voor de brug en Ronald zei toen dat hij dat niet ging doen. Ik heb gezegd dat dat niet kan omdat zijn probleem mijn probleem werd terwijl ik er niks mee te maken had.” Toen Maasdam plots van het eiland vertrok, kwam het probleem voor honderd procent op zijn bord, aldus Boekaar. “Ik weet niet waarom hij zo bang was, alleen dat hij als de dood was, want anders laat je ook niet halsoverkop je spullen op een pallet zetten.”

De overheid en het Openbaar Ministerie op St. Maarten wisten al lange tijd wat er speelde, benadrukt advocaat De Bree: “Toch ondervonden personen als Janhendrik Boekaar, die onder druk werden gezet door Heyliger, geen steun van de rechtshandhavers. Tot aan het instellen van het Team Bestrijding Ondermijning (in 2016, red.) is er feitelijk niet opgetreden.” Aangiften werden vaak niet serieus genomen, zo stelt de advocaat vast. “Te lang en deels nog steeds, was weerstand bieden tegen de cultuur die TBO aanpakt vooral een theoretische optie.”

###

Gerelateerde links:
Verzoek om dubbele vrijspraak in Larimar case
OM eist gevangenisstraffen in zaak “LARIMAR”
‘De openbaar aanklager heeft de rechten van Heyliger vertrapt’