Venezolanen in St. Maarten hopen op snelle repatriëring

PHILIPSBURG – Door het coronavirus zitten Venezolanen vast op St. Maarten, zonder geld en zonder vooruitzicht op hulp. “In Venezuela hebben we meer overlevingskansen dan hier,” zegt Carlos (40), namens een groep Venezolanen zonder papieren. “We hopen dat we met hulp van Nederland terug kunnen naar onze familie, of dat St. Maarten de hand over het hart strijkt en ons helpt.”

Wie tijdens de lockdown voedselhulp nodig heeft, kan zich hiervoor registeren bij de overheid. Dit geldt zowel voor ingezetenen als voor ongedocumenteerden. De overheid heeft ruim 9.000 aanvragen ontvangen voor een voedselpakket. Bij de verdeling van de pakketten hebben vrouwen met kinderen en ouderen voorrang, zo laat Social Services weten.

St. Maarten herbergt circa 500 Venezolanen, bijna alleen mannen, tussen de twintig en vijftig jaar oud. Zij kwamen in 2018 naar het door orkaan Irma verwoeste eiland om dollars te verdienen bij de wederopbouw en vonden werk als metselaar, tegelzetter, elektricien of timmerman.

De overheid van St. Maarten hanteert een gedoogbeleid voor Venezolanen. De politie heeft geen mandaat van de Minister van Justitie om Venezolanen op straat aan te houden, te vervolgen of vast te zetten. De politie laat hen met rust zolang er geen strafbare feiten zijn gepleegd. “Maar we zijn niet gekomen om problemen te veroorzaken,” zegt Carlos. “We zijn hier om onze familie in Venezuela te kunnen onderhouden.”

Carlos huurt met drie andere mannen een eenslaapkamerappartement. De huur van 600 dollar per maand wordt gedeeld. In de slaapkamer heeft het viertal twee stapelbedden gebouwd. Sinds enkele maanden wonen ook Nathaly en haar zoontje van anderhalf jaar bij hen. “Ik ben vorig jaar naar St. Maarten gekomen opdat mijn man ons zoontje Sebastian zou kunnen zien,” zegt de 36-jarige Venezolaanse. “Toen mijn man uit Venezuela vertrok was ik zes maanden zwanger.” De huisgenoten hebben met plywood een kamertje gebouwd in de woonkamer. Daar slapen Nathaly, haar man en hun zoontje. “Ik ben niet gekomen om hier te blijven, ik wilde in maart teruggaan, maar door de lockdown was dat niet mogelijk,” zegt Nathaly. Inmiddels is het geld voor de ticket besteed aan boodschappen voor de vijf volwassenen en baby. “We hebben nog voor een week voedsel.”

Enkele van de zestig Venezolanen die in de omgeving van Cole Bay wonen hebben een registratieformulier van de overheid ingevuld, maar geen van hen heeft een voedselpakket ontvangen. “Het is goed dat vrouwen en kinderen eerst worden geholpen,” zegt Carlos. “Dat vind ik niet meer dan logisch.” Carlos werkte tot de lockdown voor een bedrijf in Les Terres Basses, aan de Franse kant van het eiland. Zijn werkgever, een Argentijn, heeft hem laten weten niets voor hem te kunnen doen. “Hij heeft wel gezegd dat ik weer aan het werk kan zodra de grens opengaat,” zegt Carlos. “Maar als dat nog weken of maanden duurt, keer ik liever terug naar Venezuela.”

Op een steenworp afstand van het onderkomen van Carlos wonen zes mannen in een appartement dat geschikt is voor twee, hooguit twee mensen. De koelkast is praktisch leeg, op twee eierdozen en een blik melkpoeder na. De 23-jarige Oscar Garcia kijkt stuurs voor zich uit. “In Venezuela hebben we ook bijna niets te eten, maar daar is familie en heb je kans om voedsel te delen. Hier kunnen we niet de straat op.” De lockdown is door de overheid met drie weken verlengd. “Zo lang houden we het niet uit,” zegt Oscar. “Ik hoop dat Venezuela een vliegtuig stuurt, of dat St. Maarten ons helpt.” Hij verzucht: “Anders weet ik het niet meer.”

Meerdere Venezolanen hebben van hun werkgever geld tegoed voor gewerkte dagen. Raul tekende op 6 januari een contract met Taliesin Construction NV, een lokale aannemer. Hoewel hij illegaal op het eiland is, kreeg Raul via zijn werkgever een SZV card. Maar het tweewekelijks salaris van $600 heeft hij niet ontvangen, zegt Raul. “Ik kwam zonder geld te zitten, had zelfs geen dollar meer voor de bus naar Madam Estate, waar ik werkte. Ik kreeg van iemand het advies om klacht in te dienen bij de overheid, maar op het afgesproken tijdstip was de medewerkster niet aanwezig. Bij de tweede afspraak kreeg ik te horen dat er vanwege het coronavirus geen klachten werden aangenomen. Mijn werkgever kan ik niet bereiken, sinds de lockdown geeft niemand gehoor. De secretaresse heeft me geappt dat zij thuis is en niets voor mij kan doen.” Raul is ten einde raad. “Al twee maanden heb ik geen geld naar mijn vrouw en dochters in Venezuela kunnen sturen en zelf heb ik niets te eten.”

Illegalen hebben vaker te maken met malafide werkgevers, zo blijkt uit getuigenissen van immigranten. Santiago heeft vijftien dagen gewerkt zonder betaling.  “De afspraak is dat er aan het eind van de week betaald wordt. Maar mijn baas zei: “Ik betaal je volgende week.” Dat gebeurde niet. Toen kwam de lockdown en was het zeker dat ik niets zou ontvangen.” Hij vertelt het gelaten. “Ik ben bijna drie jaar op St. Maarten en heb dit al meerdere keren meegemaakt.”  Schouderophalend: “Ik ben illegaal, dus wat kan ik doen?” Hij woont in Philipsburg, samen met acht andere Venezolaanse mannen, een Nicaraguaan, een tiental Dominicaanse gezinnen, en iets verderop een groep Colombianen. “Met mijn buren deel ik voedsel. Als de een rijst heeft, de ander kip en weer een ander heeft tomaten, dan maken we gezamenlijk een maaltijd en verdelen we die.” Niet iedereen in de buurt heeft evenveel geduld als Santiago. “Vorige week arriveerde een truck met rijst en flessen water. Er kwamen veel mensen op af. Sommigen wilden niet in de rij op hun beurt wachten en er ontstond een gevecht om de rijst. Zakken rijst belandden op de grond en scheurden. Het was een chaos. Veel mensen liepen daardoor hulp mis.”

De 69-jarige Dominicaanse Ysabel woont sinds 32 jaar op St. Maarten. Ze heeft de orkanen Luis en Irma en Maria meegemaakt, maar de COVID-19 storm is van een andere orde, zegt ze. “Ik maak me vooral zorgen om Venezolanen bij mij in de buurt. De mannen zitten allemaal in dezelfde situatie en hebben hier geen familie om hen te helpen. Ik weet dat zij het liefst meteen zouden willen vertrekken. Maar hoe komen zij terug in Venezuela?”

###

Gerelateerde artikelen:
Corruptie achtervolgt de Venezolaanse diaspora
Honderden illegale Venezolanen verlaten St. Maarten